KỸ THUẬT SIÊU ÂM DẪN THUỐC (số 1)

1. ĐẠI CƯƠNG

Siêu âm là sóng âm thanh có tần số trên 20.000 Hz. Trong điều trị thường dùng siêu âm tần số 1 và 3 MHz với tác dụng chính sóng cơ học, tăng nhiệt và sinh học.
Các kỹ thuật chính: trực tiếp, qua nước, siêu âm dẫn thuốc

2. CHỈ ĐỊNH

– Giảm đau cục bộ
– Giảm cơ.
– Viêm mãn tính.
– Xơ cứng, sẹo nông ở da.
– Dẫn một số thuốc vào tổ chức cục bộ (siêu âm dẫn thuốc).

3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH

– Trực tiếp lên các u, tinh hoàn, buồng trứng, thai nhi.
– Không điều trị trên tinh hoàn, tử cung đang có thai, đang hành kinh.
– Trực tiếp vùng khớp ở trẻ em.
– Không điều trị trên các đầu xương của trẻ em, nhất là phần sụn.
– Viêm tắc mạch.
– Không điều trị vùng phổi người bị lao đang tiến triển hoặc viêm hạch do lao.
– Viêm da cấp.
– Không điều trị vùng phổi người bệnh bị giãn phế quản.
– Trực tiếp vùng chảy máu, đe dọa chảy máu.

4. THẬN TRỌNG

– Không thực hiện trên các vùng da bị tổn thương

5. CHUẨN BỊ

5.1. Người thực hiện
a) Nhân lực trực tiếp
– 01 Bác sĩ phục hồi chức năng
– 01 Kỹ thuật viên phục hồi chức năng
b) Nhân lực hỗ trợ: không có

5.2. Thuốc: Thuốc siêu âm

5.3. Vật tư:
– Găng tay
– Mũ giấy
– Khẩu trang y tế
– Cồn sát khuẩn hoặc dung dịch khử khuẩn tay chứa cồn
– Khăn lau tay

5.4. Trang thiết bị
– Máy điều trị siêu âm cùng các phụ kiện

5.5. Người bệnh
– Người thực hiện giải thích cho người bệnh, người nhà về kỹ thuật trước khi thực hiện : mục đích, các bước tiến hành, biến chứng, nguy cơ có thể xảy ra …
– Tư thế người bệnh phải thoải mái, tốt nhất là ở tư thế nằm hoặc ngồi.
– Kiểm tra và bộc lộ vùng da điều trị.

5.6. Hồ sơ bệnh án:
Hồ sơ bệnh án theo quy định hoặc phiếu điều trị chuyên khoa.

5.7. Thời gian thực hiện kỹ thuật: 0,3 – 0,5 giờ

5.8. Địa điểm thực hiện: Phòng vật lý trị liệu

5.9. Kiểm tra hồ sơ:
– Kiểm tra người bệnh: Đánh giá tính chính xác của người bệnh: đúng người bệnh, đúng chẩn đoán, đúng vị trí cần thực hiện kỹ thuật…

6. TIẾN HÀNH QUY TRÌNH KỸ THUẬT

– Đặt các thông số kỹ thuật và cách điều trị theo chỉ định.
– Chọn gel thuốc theo chỉ định và tiến hành điều trị.
– Hết giờ tắt máy (bằng tay hoặc tự động).
– Kiểm tra vùng điều trị, thăm hỏi người bệnh, ghi chép hồ sơ.

7. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN

– Cảm giác và phản ứng người bệnh.
– Hoạt động của máy.
– Điện giật: Tắt máy và xử trí theo quy định.
– Dự ứng tại chỗ: Xử trí theo phác đồ

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ Y tế (2014). Điều trị bằng siêu âm. Quy trình kỹ thuật Phục hồi chức năng đợt 1.
2. Cagnie, B., Vinck, E., Rimbaut, S., & Vanderstraeten, G. (2003).
Phonophoresis versus topical application of ketoprofen: comparison between tissue and plasma levels. Physical therapy, 83(8), 707-712.
3. Bernadette Hecox et al. (2019). Integrating Physical Agents in Rehabilitation. 2nd edition. Pearson/Prentice Hall