KỸ THUẬT CAN THIỆP PHCN BẰNG ÁO NẸP CỘT SỐNG THẮT LƯNG MỀM (số 106)
-
ĐẠI CƯƠNG
Áo nẹp mềm cố định cột sống (TLSO- Thoracic Lumbar Sacral Orthosis) là một loại dụng cụ phục hồi chức năng dùng trong điều trị, can thiệp phục hồi chức năng nhằm cố định, kiểm soát bên ngoài phần cột sống thắt lưng.
Áo nẹp mềm cố định cột sống thường được làm từ vải chun, các vật liệu mềm và các phụ liệu khác.
Các chức năng của áo nẹp mềm:
– Giúp ổn định phần cột sống thắt lưng.
– Giảm chịu lực một phần lên thân các đốt sống và đĩa đệm vùng thắt lưng
2. CHỈ ĐỊNH
Áo nẹp mềm cố định cột sống dùng điều trị, phục hồi chức năng cho các trường hợp bệnh lý sau:
– Thoát vị, phồng đĩa đệm hay thoái hóa cột sống thắt lưng.
– Ngăn ngừa các nguy cơ thoát vị và trật đốt sống thắt lưng.
– Thoái hoá cột sống thắt lưng.
– Ổn định vùng cột sống thắt lưng sau chấn thương.
– Các yếu tố nguy cơ khác gây mất ổn định cột sống thắt lưng.
3. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
– Dị ứng với nguyên vật liệu.
– Các trường hợp có tổn thương nặng cấp như vỡ thân đốt sống hoặc trật đốt sống vùng thắt lưng do tai nạn và có chỉ định phẫu thuật.
– Bề mặt da bị tổn thương nặng và có các vết thương hở vùng điều trị.
– Người bệnh từ chối sử dụng dịch vụ.
– Người bệnh không hợp tác dẫn đến nguy hiểm khi sử dụng.
4. THẬN TRỌNG
– Không có
5. CHUẨN BỊ
5.1. Người thực hiện
a) Nhân lực trực tiếp
– 01 Bác sĩ phục hồi chức năng
– 01 Kỹ thuật viên Phục hồi chức năng
– 02 Kỹ thuật viên chỉnh hình
b) Nhân lực hỗ trợ: không có
5.2. Thuốc: không có
5.3. Vật tư:
– Dụng cụ cầm tay như kéo, kim chỉ.
– Nguyên vật liệu băng đa, vải, chun, kim chỉ các phụ liệu khác.
– Găng tay
– Mũ giấy
– Khẩu trang y tế
– Cồn sát khuẩn hoặc dung dịch khử khuẩn tay chứa cồn
– Khăn lau tay
5.4. Trang thiết bị
– Máy móc và dụng cụ chuyên dụng như:
– Máy khâu chuyên dụng
5.5. Người bệnh
Được giải thích, hướng dẫn và hợp tác trong quá trình điều trị và thực hiện theo các quy định hiện hành.
5.6. Hồ sơ bệnh án
Hồ sơ bệnh án theo quy định hoặc phiếu điều trị chuyên khoa.
5.7. Thời gian thực hiện kỹ thuật: 2-3 giờ
5.8. Địa điểm thực hiện: Đơn vị xưởng chỉnh hình phục hồi chức năng
5.9. Kiểm tra hồ sơ:
– Kiểm tra người bệnh: Đánh giá tính chính xác của người bệnh: đúng người bệnh, đúng chẩn đoán, đúng vị trí cần thực hiện kỹ thuật…
6. TIẾN HÀNH QUY TRÌNH KỸ THUẬT
6.1. LÀM ÁO NẸP MỀM CỐ ĐỊNH CỘT SỐNG
Bước 1: Thăm khám, lượng giá và tư vấn cho người bệnh
– Kiểm tra phim X-Quang, xác định mức độ tổn thương.
– Chỉ định phù hợp cho từng trường hợp cụ thể.
Bước 2: Đo chu vi kích thước
– Chu vi vùng eo – ngang rốn
– Chiều cao phần trước bụng và sau lưng
Bước 3: Thiết kế và May áo nẹp mềm
– Đo kích thước, cắt vải chun, phụ liệu khác và may bằng máy may chuyên dụng.
Bước 4: Thử trên người bệnh
– Hướng dẫn cách sử dụng và bảo quản dụng cụ
– Dụng cụ phải đảm bảo chức năng cần thiết cho người bệnh
– Chỉnh sửa, mặc vào cho người bệnh, kiểm tra độ vừa vặn.
Bước 5: Hoàn thiện áo
– Kiểm tra chức năng, thẩm mỹ và sự hài lòng của người bệnh trước khi trao trả áo nẹp.
6.2. HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG ÁO NẸP MỀM CỐ ĐỊNH CỘT SỐNG
Người bệnh ở tư thế đứng thoải mái dễ chịu, thuận tiện để mặc áo nẹp cột sống thắt lưng mềm.
– Bước 1: Đặt áo vào vùng thắt lưng.
– Bước 2: Giữ chặt một vạt ở phía trước với tay trái, tay phải cầm vạt còn lại đưa về phía trước đồng thời kéo về trước vạt ở bên trái và khớp với vạt bên trái bằng khóa dán Velcro.
– Bước 3: Kéo hai vạt chồng lên nhau thật khớp, kéo cùng lúc để hai vạt không bị so le.
7. THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
* Theo dõi người bệnh trong quá trình làm nẹp
* Tái khám
– Định kỳ 3-6 tháng/lần
– Đánh giá kết quả sử dụng của nẹp bàn chân với tiêu chí và yêu cầu đặt ra ban đầu cho người bệnh.
– Đánh giá mức độ hài lòng của người bệnh với nẹp bàn chân được cung cấp.
– Độ vừa vặn của nẹp
– Kiểm tra tình trạng nẹp nếu dây đai, khóa, đệm lót, khớp hỏng do quá trình sử dụng: thay dây đai, khóa, đệm lót, khớp, sửa chỉnh cho vừa vặn, phù hợp.
* Chỉ định làm mới trong các trường hợp sau
+ Hết thời gian sử dụng của nguyên vật liệu.
+ Thay đổi thiết kế để phù hợp với tiến trình điều trị, phục hồi chức năng của người bệnh.
+ Thay đổi thiết kế để phù hợp với thay đổi về thể chất của người bệnh.
* Tai biến và xử trí
– Tổn thương da bệnh nhân trong quá trình bó bột và tháo khuôn bột: xử trí tùy theo mức độ tổn thương của người bệnh.
– Đau hoặc trầy da, da đổi màu, chai do tỳ đè quá mức tại các điểm cần nắn chỉnh và điểm chịu lực do quá trình sử dụng nẹp: điều chỉnh, thay thế, thay đổi hoặc làm mới nhằm đảm bảo duy trì tốt chức năng hỗ trợ của nẹp.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Chapter 1 – Atlas of Limb Prosthetics: Surgical, Prosthetic, and Rehabilitation Principles.
- Atlas of Amputations and Limb Deficiencies, Fourth Edition.
- Sirindhorn School of Prosthetics & Orthotics Faculty of Medicine Siriraj Hospital, Mahidol University – Manual 2010.
- WHO standards for prosthetics and orthotics, 2017 (ISBN 978-92-4-151248-0).