LIỆU PHÁP THỂ DỤC THỂ THAO (150)
-
ĐẠI CƯƠNG
Rèn luyện thể dục thể thao đều đặn không chỉ giúp chúng ta thư giãn đầu óc, cải thiện trí nhớ, giảm căng thẳng và ngủ ngon hơn, mà nó còn là liệu pháp tích cực có tác dụng chống trầm cảm, lo âu, khắc phục chứng tăng động giảm chú ý và nhiều chứng bệnh khác liên quan đến tâm thần.
Chức năng rèn luyện sức khỏe của thể dục thể thao đó là thông qua các hoạt động vận động khoa học, hợp lý, thông qua cơ chế sinh học, y học để cải thiện và nâng cao hiệu quả quá trình trao đổi chất, năng lực tổng hợp và phân giải các chất dinh dưỡng trong cơ thể, nâng cao sức khỏe và tăng cường thể chất, làm cho cơ thể và bản thân người tập có được sự phát triển hiệu quả.
Luyện tập thể dục thể thao là phương pháp nên phối hợp để nâng cao thể lực của người bệnh cũng như giúp người bệnh có thể hòa đồng với những người xung quanh, tập khả năng phối hợp và tạo dựng lại niềm tin vào cuộc sống. Trong điều trị, tập luyện giúp cải thiện triệu chứng, hỗ trợ điều trị nguyên nhân, giảm các bệnh. Lấy lại cho người bệnh không chỉ thể lực tâm lý và sự tự tin khi hòa nhập với tập thể.
-
CHỈ ĐỊNH
– Người bệnh tâm thần đang trong giai đoạn phục hồi.
– Nghiện chất
– Động kinh
-
CHỐNG CHỈ ĐỊNH
– Người bệnh kích động, loạn thần cấp tính
– Người bệnh suy kiệt
– Bệnh nhân có các bệnh lý nội khoa cấp tính kèm theo chưa kiểm soát được
-
THẬN TRỌNG
Người bệnh có bệnh lý cơ xương khớp kèm theo.
-
CHUẨN BỊ
5.1. Người thực hiện: 03 người
a) Nhân lực trực tiếp
– Bác sĩ chuyên khoa tâm thần/Bác sĩ Phục hồi chức năng/Kỹ thuật viên phục hồi chức năng/Cán bộ tâm lý
b) Nhân lực hỗ trợ
– Điều dưỡng được đào tạo chuyên khoa tâm thần/ phục hồi chức năng tâm thần có bằng cấp hoặc chứng chỉ được công nhận.
5.2. Thuốc
Không có
5.3. Vật tư
Tuỳ theo kế hoạch hoạt động tương ứng với các chủ đề khác nhau:
– Vợt cầu lông, quả cầu lông, lưới cầu lông, băng ghi điểm
– Bóng chuyền hơi, lưới bóng chuyền hơi, còi
– Quả bóng rổ, lưới bóng rổ
– Quả bóng bàn, vợt bóng bàn
– Quả bóng đá.
– Sách hướng dẫn
– Các thang lượng giá về cảm xúc (thang đánh giá tâm trạng nhanh).
– Bảng kiểm để lượng giá hoạt động của người bệnh ….
5.4. Trang thiết bị
– Phòng tập, sân tập
– Máy tập đa năng, cầu lông, bóng rổ, xe đạp lực kế, xe đạp, tạ tay…
5.5. Người bệnh
– Lượng giá người bệnh để xác định bài tập cần áp dụng
– Giải thích mục đích, nguyên tắc, kế hoạch và các vấn đề cần chú ý…
– Số lượng người bệnh tối đa 15 người.
5.6. Hồ sơ bệnh án, phiếu chỉ định
– Hồ sơ bệnh án chuyên khoa: Phiếu điều trị, Kế hoạch Phục hồi chức năng.
– Sổ ghi chép của cán bộ hướng dẫn.
5.7. Thời gian thực hiện kỹ thuật
0,75 giờ.
5.8. Địa điểm thực hiện kỹ thuật
– Phòng tập
– Sân tập
5.9. Kiểm tra hồ sơ, phiếu chỉ định
– Người thực hiện tiếp nhận người bệnh, tiếp nhận phiếu chỉ định, kiểm tra đối chiếu phần thông tin hành chính trên phiếu chỉ định với thông tin cá nhân của người bệnh.
– Nhập tên, tuổi, địa chỉ, chẩn đoán … của người bệnh vào máy và vào sổ theo dõi.
-
TIẾN HÀNH QUY TRÌNH KỸ THUẬT
Bước 1: Đánh giá tâm trạng trước khi tham gia hoạt động.
Bước 2: Chào hỏi làm quen tạo dựng tâm lý thân thiện và cảm giác hòa đồng đối với người bệnh, giúp người bệnh thoải mái tham gia thực hiện liệu pháp.
Bước 3: Thực hiện các động tác khởi động cơ thể, các khớp trước khi vào thực hiện.
Bước 4: Giới thiệu về liệu pháp thể dục thể thao cho người bệnh tâm thần có thể nắm bắt được bước đầu.
Bước 5: Giải thích để Bệnh nhân hiểu về nguyên tắc thực hiện liệu pháp thể dục thể thao theo từng kỹ thuật.
Bước 6: Làm mẫu các động tác thể dục thể thao, hướng dẫn người bệnh thực hiện cá nhân hay tập thể.
Bước 7: Sau khi người bệnh tâm thần có thể hiểu được các kỹ thuật và có thể chủ động thực hiện sẽ để người bệnh tự tham gia liệu pháp dưới sự giám sát đánh giá của nhân viên y tế.
Bước 8: Kết thúc hoạt động tổng kết, đánh giá chất lượng của liệu pháp mang lại, khuyến khích khen thưởng bằng tinh thần và vật chất
Bước 9: Đánh giá tâm trạng người bệnh sau khi tham gia liệu pháp.
-
THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
7.1. Theo dõi
– Theo dõi diễn biến tâm lý người bệnh khi thực hiện hoạt động.
– Theo dõi mức độ tập trung, khả năng sáng tạo, ánh mắt, cử chỉ.
7.2. Tai biến và xử trí
– Chấn thương phần mềm: Người thực hiện xử lý theo từng loạn chấn thương phần mềm.
– Chấn thương xương khớp: Người thực hiện xử lý ban đầu kịp thời và chỉ định khám chuyên khoa.
– Mệt mỏi quá sức trong thể thao: nghỉ ngơi, bù nước điện giải, đánh giá toàn trạng người bệnh …
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Liệu pháp kích hoạt hành vi, 2012. (lưu hành nội bộ)
- Bài giảng y học thể thao – Bộ Giáo dục và Đào tạo, TS. Nguyễn Đăng Chiêu
- Patrick J. Smith.The Role of Exercise in Management of Mental Health Disorders: An Integrative Review. Annu Rev Med. 2021 January 27; 72: 45-62
- Brendon Stubbs. EPA guidance on physical activity as a treatment for severe mental illness: a meta-review of the evidence and Position Statement from the European Psychiatric Association (EPA), supported by the International Organization of Physical Therapists in Mental Health (IOPTMH). European Psychiatry 54 (2018) 124-144
- Nguyễn Đức Hinh, Trần Thị Thanh Hương, Hoạt động thể lực trong phòng và điều trị bệnh, Nhà xuất bản Y học (2012).