DÒNG CAO TẦN – ĐIỆN TRƯỜNG VÀ TỪ TRƯỜNG

ĐẠI CƯƠNG

Điều trị bằng dòng cao tần là ứng dụng những dao động điện từ cao tần để sinh nhiệt đối với các cơ quan trong cơ thể. Vì thế được gọi là thâu nhiệt trị liệu.

Dòng cao tần không có tác dụng kích thích dây thần kinh vận động hay cảm giác. Muốn có được kích thích thì dòng điện phải có một cường độ tối thiểu và một thời gian tối thiểu nào đó. Dòng cao tần thường có tần số lớn hơn 500.000 chu kỳ/giây. Nó tạo ra 1.000.000 xung động/giây vì thế, thời gian tác dụng chỉ chiếm 0,001 mili giây. Thời gian này quá ngắn để kích thích thần kinh. Cho nên khi dòng cao tần đi qua cơ thể nó sẽ không gây một sự khó chịu hay một sự co cơ nào. Dòng cao tần là dòng điện xoay chiều nên cũng không gây tai biến bỏng hoá học. Cường độ dòng điện có thể sử dụng lớn hơn và đủ lớn để gây nên hiệu ứng nhiệt trên mô của cơ thể.

Tuỳ theo bước sóng của dòng điện cao tần và phương thức sử dụng trong thâu nhiệt liệu pháp người ta phân ra :

Hình 1 : Các phương thức sử dụng
a. Thâu nhiệt sóng dài
b. Điện trường cao tần (sóng ngắn)
c. Từ trường cao tần (thâu nhiệt cảm ứng)

Thâu nhiệt sóng dài

Sử dụng dòng điện có tần số dao động khoảng 1.000.000 chu kỳ/giây và cho dòng điện trực tiếp đi qua cơ thể. Tác dụng của phương pháp này là phần cơ thể giữa hai điện cực làm bằng kim loại hình thành một phần của dây dẫn.

Phần này bao gồm nhiều tổ chức khác nhau và có kháng trở đối với dòng điện khác nhau. Theo định luật Joule: Q = 0,24 RI²t calo, nhiệt năng sinh ra tỷ lệ thuận với điện trở của dây dẫn nên tổ chức nào có điện trở lớn sẽ bị nóng lên nhiều. Đó là các tổ chức da và mô dưới da.

Hiện nay, phương thức này ít sử dụng trong điều trị vì có các phương pháp dưới đây có tác dụng tương tự, không nguy hiểm và kỹ thuật đơn giản hơn.

Thâu nhiệt sóng ngắn

Phương thức sử dụng có thể là dùng điện trường siêu cao tần và thường được gọi là bước sóng ngắn hoặc từ trường siêu cao tần hay còn gọi là thâu nhiệt cảm ứng. Bước sóng và tần số được quy định cho các máy sóng ngắn là 20,12m (tần số 13,6 MHz) và 7,37m (40,68 MHz).

Thâu nhiệt viba

Sử dụng các dao động điện từ có tần số cao hơn. Bước sóng được quy định là 69,11cm (433,92 MHz) và 12,25 cm (2450 MHz). Đối với phương thức sử dụng này, dòng siêu cao tần không trực tiếp truyền qua cơ thể mà truyền qua một bộ phận anten dẫn sóng. Những sóng này phóng ra dưới dạng sóng điện từ. Nhiệt năng hình thành trong cơ thể bởi sự hấp thu năng lượng sóng điện từ. Các tổ chức chứa nhiều dịch chủ yếu là cơ sẽ hấp thụ nhiều. Các tổ chức da và mô dưới da hấp thu năng lượng ít hơn. Do đó, cảm giác nóng của bệnh nhân không phù hợp với toàn bộ khối lượng nhiệt truyền cho các tổ chức ở trong sâu. Vì thế, cơ thể có một sự gia tăng nhiệt lượng cung cấp mà bệnh nhân không nhận biết.