Các phương pháp chẩn đoán bổ trợ về thần kinh

Sự phát triển rực rỡ của y học trong những năm đầu thế kỉ 21 thực chất là sự tiến bộ vượt bậc của những kĩ thuật hiện đại (không xâm lấn) được đưa vào chẩn đoán và điều trị.

Tóm tắt về các kĩ thuật chẩn đoán hình ảnh

Chụp hình ảnh bằng tia X (XQuang)

Chủ yếu cho phép thăm dò cấu trúc của bộ xương để phát hiện các tổn thương như: gãy xương, trật khớp hoặc các dị dạng của xương và dây chằng. Trong vài thập kỷ gần đây, người ta đã cải tiến kỹ thuật chụp bằng tia X để làm tăng chất lượng hình ảnh và làm giảm sự độc hại do nhiễm tia X. Trong nhiều trường hợp, kỹ thuật chụp bằng tia X là không thể thiếu được (có cả lý do giá thành), ví dụ như trong phẫu thuật, chụp hình cấu trúc xương và phổi.

Chụp bằng tia X có trang bị máy tính (CT Scan)

Các hình ảnh dưới dạng những mặt cắt của đối tượng được tính toán từ các số đo tia X ở nhiều hướng. Những cấu trúc giải phẫu được thể hiện trong các hình ảnh cắt ngang được xử lý hiệu ứng do tác động chồng tia, vốn hạn chế hiệu quả của phương pháp chụp tia X. Người ta đã có thể thu được hình ảnh của các cơ quan hoàn chỉnh hoặc các vùng giải phẫu chỉ trong một thời gian ngắn (dưới 60 giây). Các số liệu thu thập được bằng chụp CT xoắn ốc cho phép đựng lên hình ảnh cấu trúc giải phẫu với độ phân giải không gian rất cao ở nhiều bình diện mong muốn.

Siêu âm

Nguyên lý của phương pháp này là dựa vào sự lan truyền và phản xạ của sóng âm được tạo ra bởi một tinh thể áp điện (một vật liệu đặc biệt), sau đó được ghi lại để cho một hình ảnh cắt theo lớp. Siêu âm bị hạn chế về độ phân giải không gian cũng như về chất lượng hình ảnh nhưng dễ áp dụng, giá thành tương đối rẻ và có thể dùng để chẩn đoán sớm trong nhiều trường hợp. Đồng thời, phương pháp này không gây ra bất kỳ một sự nguy hiểm hoặc độc hại nào. Do đó nên siêu âm còn được dùng để xem hình ảnh của thai nhi ở trong tử cung.

Phương pháp chụp cộng hưởng từ hạt nhân (MRI)

Trong phương pháp này, người ta cũng sử dụng máy tính để xử lý số liệu và đưa ra hình ảnh. Tuy nhiên, việc thu thập số liệu và cơ chế tương phản trong phương pháp này khác hoàn toàn với phương pháp chụp cắt lớp bằng máy tính (CT Scan). Đối tượng cần chụp được đặt trong một từ trường lớn có khả năng xếp đặt thẳng hàng các lưỡng cực từ của các hạt nhân và phần tử khác nhau trong cơ thể con người. Sau đó người ta phá vỡ trạng thái cân bằng này bằng các sóng điện từ (có tần số từ 10 Kiloxích/giây đến 30 Megaxích/giây). Sự khác biệt của các nguyên tử và phân tử giữa hai trạng thái này sẽ được ghi lại một cách đầy đủ và chính xác. Điều đó cho phép thấy được mật độ của các mô và hơn nữa sẽ cho biết được các thông số sinh hóa được gọi tên kiểu như – lưới mắt cáo xoay tròn – xoay tròn T1 và T2. Các cơ chế tương phản khác nhau và linh hoạt của cộng hưởng từ hạt nhân cung cấp cho chúng ta công cụ chẩn đoán mới với một tiềm năng rộng lớn. Sự phát triển của MRI vẫn được tiếp tục với việc cải thiện chất lượng hình ảnh và mở rộng phạm vi ứng dụng. Chụp hình chức năng (fMRI), chủ yếu để đánh giá động việc tưới máu là một ứng dụng mới đây.

Hình ảnh chụp CT và MR-Image theo không gian ba chiều

Khả năng xử lý hình ảnh bằng kĩ thuật số làm tăng đáng kể tiểm năng của chẩn đoán. Việc cắt đoạn và chú giải các hình ảnh có thể ghi lại những hình ảnh giải phẫu giống như thật. Độ trung thực cao của hình ảnh ba chiều giúp thầy thuốc có thể hoạch định, chuẩn bị và thực hiện những can thiệp ngoại khoa bằng cách tạo ra các mô hình giải phẫu của người bệnh giống như thật. Độ phân giải của CT và MRI có thể đạt đến mức dưới 1mm. Mức phân giải này chỉ đạt : số ứng dụng. Nói chung, các phương pháp X-quang không bao giờ có thể cho ta chất lượng hình ảnh giải phẫu đại thể. Tuy nhiên, ưu thế của các phương pháp thăm dò này là ghi lại hình ảnh của cơ thể sống mà không can thiệp phẫu tích nào.