NGHIỆM PHÁP ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ SÓN TIỂU 1 GIỜ (PADS TEST)
I. ĐẠI CƯƠNG
Són tiểu là một trong những vấn đề sức khỏe cộng đồng hay gặp nhất ở phụ nữ mọi lứa tuổi nhưng chưa được quan tâm đúng mức. Ở Việt Nam, người bệnh thường âm thầm chấp nhận tình trạng trên do ngại đi khám. Ước tính khoảng 25 – 45% phụ nữ ở các lứa tuổi khác nhau có hiện tượng són tiểu không kiểm soát, và đặc biệt có tới 9 – 39% phụ nữ trên 60 tuổi được ghi nhận bị són tiểu hàng ngày. Loại són tiểu hay gặp nhất ở nữ giới là són tiểu gắng sức, được định nghĩa là tình trạng són tiểu khi gắng sức, làm nặng, ho hay hắt xì… Gần đây có nhiều người bệnh nam giới bị són tiểu sau điều trị, phẫu thuật cắt tiền liệt tuyến.
Để đánh giá mức độ són tiểu, pads test là một nghiệm pháp đánh giá có giá trị giúp cho người thầy thuốc có thể lượng hóa được tình trạng nặng nhẹ của bệnh. Pads test có thể chia nhiều thời điểm khác nhau: pads test 1 giờ, pads test 24 giờ.
II. CHỈ ĐỊNH
– Són tiểu gắng sức.
– Són tiểu sau phẫu thuật tiền liệt tuyến, xạ trị vùng tiểu khung.
– Các són tiểu do các nguyên nhân khác.
III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
– Nhiễm khuẩn tiết niệu.
– Đang có kinh nguyệt.
– Viêm da nặng vùng sinh dục.
IV. CHUẨN BỊ
1. Người thực hiện
Bác sĩ PHCN, điều dưỡng hoặc kỹ thuật viên PHCN được đào tạo kỹ thuật.
2. Phương tiện
Cân chuyên dụng, phòng thủ thuật, bỉm.
3. Người bệnh
Giải thích cho người bệnh hiểu và làm đúng theo quy trình.
4. Hồ sơ bệnh án
Bệnh án chẩn đoán, các xét nghiệm hỗ trợ chẩn đoán và phiếu chỉ định của bác sĩ.
V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
1. Kiểm tra hồ sơ
Kiểm tra lại hồ sơ bệnh án và các phiếu chỉ định.
2. Kiểm tra người bệnh
Kiểm tra người bệnh xem đúng chỉ định không.
Thực hiện kỹ thuật Pads test 1 giờ
Bước 1: cân bỉm khô trước khi cho người bệnh mặc sau đó cho người bệnh uống
500 ml nước lọc.
Bước 2: cho người bệnh đi lại trên nhiều địa hình, ngồi xuống đứng lên, ho (10 lần).
Bước 3: sau 1 giờ lấy bỉm ra và cân lại bỉm để tích lượng nước tiểu són ra và cho người bệnh đi tiểu đo lượng nước tiểu người bệnh tự đi được.
Bước 4: ghi chép các thông số cần thiết vào phiếu trả lời kết quả và thu dọn dụng
cụ.
Đánh giá kết quả: cân nặng trước và sau nghiệm pháp. Tăng > 1gram được coi là són tiểu có ý nghĩa. Sau khi làm nghiệm pháp, cân nặng bỉm càng tăng tương ứng với mức độ són tiểu càng nặng.
Thời gian 15 phút.
Những điểm lưu ý:
Yêu cầu cho người bệnh thực hiện đúng các hoạt động trong khi làm nghiệm pháp để phản ánh đúng tình trạng són tiểu của người bệnh.
Thực hiện kỹ thuật Pads test 24 giờ
– Nghiệm pháp đánh giá mức độ són tiểu 24 giờ tương tự như nghiệp pháp 1 giờ, nhưng có tính chất sinh lý hơn.
Bước 1: cân bỉm khô trước khi cho người bệnh mặc sau đó cho người bệnh uống 500 ml nước lọc.
Bước 2: cho người bệnh đi lại trên nhiều địa hình, ngồi xuống đứng lên, ho (10 lần).
Bước 3: sau 1 giờ lấy bỉm ra và cân lại bỉm để tích lượng nước tiểu són ra và cho người bệnh đi tiểu đo lượng nước tiểu người bệnh tự đi được.
Bước 4: ghi chép các thông số cần thiết vào phiếu trả lời kết quả và thu dọn dụng cụ.
Đánh giá kết quả: sự khác nhau cân nặng trước và sau nghiệm pháp > 8
gram/24 giờ được coi là són tiểu có ý nghĩa. Cân nặng bỉm sau càng tăng so với trước nghiệm pháp tương ứng với mức độ són tiểu càng nặng.
Thời gian thực hiện: 15 phút.
Những điểm lưu ý:
Yêu cầu cho người bệnh thực hiện đúng các hoạt động trong khi làm nghiệm pháp
để phản ánh đúng tình trạng són tiểu của người bệnh
VI. THEO DÕI
Theo dõi và hướng dẫn người bệnh làm hướng dẫn.
VII. XỬ TRÍ TAI BIẾN
Không có.
- Bs Đỗ Thị Thúy Anh