KỸ THUẬT CAN THIỆP PHCN BẰNG NẸP CHỨC NĂNG CHI TRÊN BẰNG NHỰA THÔNG MINH (THERMOPLASTIC) (số 131)
-
ĐẠI CƯƠNG
– Là dụng cụ trợ giúp cho người bệnh giữ cho khớp cổ tay không bị biến dạng về tư thế chức năng.
– Hỗ trợ trong các chức năng cầm nắm để thực hiện chức năng sinh hoạt hàng ngày.
-
CHỈ ĐỊNH
– Giữ tư thế chức năng cho cổ tay.
– Một số biến dạng nhẹ, tăng trương lực cơ nhẹ khớp cổ bàn tay.
-
CHỐNG CHỈ ĐỊNH
– Dị ứng với nguyên vật liệu.
– Trường hợp có tổn thương viêm, cấp gây phù nề, sưng, nóng, đỏ, đau.
– Người bệnh không hợp tác dẫn đến nguy hiểm khi sử dụng
– Co cứng quá mức, biến dạng quá mức
-
THẬN TRỌNG
Không có
-
CHUẨN BỊ
5.1. Người thực hiện
a) Nhân lực trực tiếp
– 01 Bác sĩ phục hồi chức năng
– 01 Kỹ thuật viên Phục hồi chức năng
– 02 Kỹ thuật viên chỉnh hình
b) Nhân lực hỗ trợ: không có
5.2. Thuốc: không có
5.3. Vật tư:
– Găng tay
– Mũ giấy
– Khẩu trang y tế
– Cồn sát khuẩn hoặc dung dịch khử khuẩn tay chứa cồn
– Nhựa thông minh
– Khăn lau tay
5.4. Trang thiết bị
Máy móc và dụng cụ chuyên dụng như:Thiết bị làm nóng vật liệu
5.5. Người bệnh
Giải thích, hướng dẫn cho người bệnh sẵn sàng hợp tác điều trị và hoàn thành thủ tục trước khi thực hiện
5.6. Hồ sơ bệnh án:
Hồ sơ, bệnh án đầy đủ, có chẩn đoán, chỉ định rõ ràng
5.7. Thời gian thực hiện kỹ thuật: 2,5-3 giờ
5.8. Địa điểm thực hiện: Đơn vị xưởng chỉnh hình phục hồi chức năng
5.9. Kiểm tra hồ sơ:
– Kiểm tra người bệnh: Đánh giá tính chính xác của người bệnh: đúng người bệnh, đúng chẩn đoán, đúng vị trí cần thực hiện kỹ thuật…
-
TIẾN HÀNH QUY TRÌNH KỸ THUẬT
6.1. LÀM NẸP CHỨC NĂNG CHI TRÊN
Bước 1: Thăm khám, lượng giá và tư vấn cho người bệnh
− Hỏi bệnh và thông tin người bệnh (môi trường sống, nghề nghiệp, mong muốn của người bệnh …).
− Lượng giá người bệnh:
+ Thử bậc cơ, đo tầm vận động khớp.
+ Kiểm tra chức năng cổ bàn tay thụ động.
+ Tư vấn và hướng dẫn cách sử dụng nẹp sao cho phù hợp.
Bước 2: Vẽ, tạo mẫu khuôn trên giấy:
− Chuẩn bị giấy trắng A4, bút, băng dính giấy.
− Đánh dấu các điểm mốc, các điểm nắn chỉnh.
− Cắt mẫu hình dạng của nẹp trên giấy.
Bước 3: Cắt nhựa thông minh theo khuôn như giấy:
− Chuẩn bị nhựa thông minh, các loại kéo, máy khò..
− Cắt nhựa theo khuôn ở giấy.
Bước 4: Tạo hình nẹp trên tay người bệnh
− Chuẩn bị: nồi nước điều chỉnh nhiệt độ, khăn thấm nước, dụng cụ gắp nhựa.
− Ngâm nhựa vào nồi nước với thời gian phù hợp để nhựa mềm (miếng nhựa đổi màu trong là được).
− Gắp miếng nhựa ra thấm nước vào khăn.
− Đặt miếng nhựa vào tay người bệnh, nắn chỉnh hình dạng thành nẹp đúng với tư thế chức năng của cổ tay.
Bước 5: Hoàn thiện
− Chỉnh sửa nẹp đúng chuẩn vừa với tay của người bệnh.
− Làm mịn, đẹp các đường viền của nẹp.
− Làm các đai buộc của nẹp.
Thời gian từ 1 – 3 giờ.
6.2. HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG DỤNG CỤ
Người bệnh ở tư thế ngồi thoải mái để thuận tiện cho việc mang nẹp chức năng chi trên bằng nhựa thông minh
Bước 1: Gấp cổ tay mặt mu tối đa, nâng cổ tay lên luồn ngón cái qua lỗ ngón cái của nẹp, đặt cổ tay và bàn tay vào trong nẹp.
Bước 2: Khi bàn tay được đặt đúng trong nẹp, thít chặt dây cố định vùng cổ tay.
Bước 3: Hướng dẫn người bệnh đeo nẹp liên tục để giữ bàn tay ở tư thế chức năng.
-
THEO DÕI VÀ XỬ TRÍ TAI BIẾN
* Theo dõi người bệnh trong quá trình làm nẹp
* Tái khám
– Định kỳ 3-6 tháng/lần
– Đánh giá kết quả sử dụng của nẹp với tiêu chí và yêu cầu đặt ra ban đầu cho người bệnh
– Đánh giá mức độ hài lòng của người bệnh với nẹp được cung cấp
– Kiểm tra độ vừa vặn của nẹp
– Kiểm tra tình trạng nẹp nếu dây đai, khóa, đệm lót hỏng do quá trình sử dụng: thay dây đai, khóa, đệm lót, sửa chỉnh cho vừa vặn, phù hợp
* Chỉ định làm mới trong các trường hợp sau:
+ Hết thời gian sử dụng của nguyên vật liệu
+ Thay đổi thiết kế để phù hợp với tiến trình điều trị, phục hồi chức năng của người bệnh
+ Thay đổi thiết kế để phù hợp với thay đổi về thể chất của người bệnh
* Tai biến và xử trí
– Tổn thương da bệnh nhân trong quá trình bó bột và tháo khuôn bột: xử trí tùy theo mức độ tổn thương của người bệnh.
– Đau hoặc trầy da, da đổi màu, chai do tỳ đè quá mức tại các điểm cần nắn chỉnh và điểm chịu lực do quá trình sử dụng nẹp: điều chỉnh, thay thế, thay đổi hoặc làm mới nhằm đảm bảo duy trì tốt chức năng hỗ trợ của nẹp.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Chapter 1 – Atlas of Limb Prosthetics: Surgical, Prosthetic, and Rehabilitation Principles
- Atlas of Amputations and Limb Deficiencies, Fourth Edition
- SirindhornSchool of Prosthetics & OrthoticsFaculty of Medicine SirirajHospital, MahidolUniversity – Manual 2010.
- WHO standards for prosthetics and orthotics, 2017 (ISBN 978-92-4-151248-0).