CẬP NHẬT ĐIỀU TRỊ NỘI KHOA BÉO PHÌ

TS.BS. Trần Quang Nam
Khoa Nội Tiết, BV Đại Học Y Dược TPHCM
Bộ môn nội tiết, ĐHYD TPHCM

Bổ sung về GP vùng dưới đồi (hypothalamus), mà theo bài giảng và theo Trịnh Văn Minh thì gọi là hạ đồi (hạ nội đồi):

Vùng đai trong (medial zone):

chứa những nhóm neuron rõ rệt, có chức năng và những đường liên hệ xác định, lại được chia thành 3 diện nhỏ hơn:

Diện giao thoa (chiasmatic region, theo Haines 2002), hay diện hạ nội đồi trước (area hypothalamica rostralis, theo T.A. 1997)

Có 5 nhân: nhân trước thị (n. preopticus), nhân trên thị (n. supra-opticus), nhân cạnh não thất (n. paraventricularis), nhân trước (n. anterior), và nhân trên giao thoa (nh. supra-chiasmaticus). Các nhân ở diện giao thoa, có liên quan đến điều hoà giải phóng hormon, chức năng tim mạch, nhiệt độ cơ thể và các cơ chế mất nhiệt.

Diện ụ xám (tuberal region, theo Haines 2002), diện hạ nội đồi giữa hay hạ nội đồi trung gian (area hypothalamica intermedia, theo T.A. 1997).

Có 3 nhân: lưng trong (n. dorsomedialis), bụng trong (n. ventromedialis), và nhân cung (n. arcuatus), còn gọi là nhân bán nguyệt (n. semilunaris) hay nhân phễu (n. infundibularis).

Nhân bụng trong được coi như trung tâm ăn (no). Tổn thương hai bên của vùng hạ nội đồi đó gây hiện tượng ăn nhiều (hyperphagie), với hậu quả là béo phì.

Các tế bào của nhân cung (hay nhân phễu)- trên hình (Wikipedia) kí hiệu là AR- cung cấp các peptid cho các mạch cửa, và qua các kênh đó, cho tuyến yên trước. Một số các peptid đó là những nhân tố giải phóng (releasing factors), gây nên tăng tiết những nội tiết tố đặc biệt bởi tuyến yên trước; và một số lại là những nhân tố ức chế (inhibiting factors), ức chế tiết các hormon đặc biệt bởi tuyến yên trước.

Diện núm vú

Có 3 nhân: nhân núm vú trong và nhân núm vú ngoài cùng nhân sau