Một phân tích đơn thuốc hội chứng dạ dày

Chẩn đoán: Loét môn vị/loét hang vị /viêm xung huyết 1/3 dưới thực quản /viêm
dạ dày trợt xung huyết mạn tính.
1. Sucrafil x 04 hộp
(ngày 30ml uống sáng- chiều -tối trước khi ăn)
2.Simenic x 2 hộp
(ngày 4 viên sáng – chiều sau ăn)
3.Mecosol 40mg x 30 viên
(uống 2 viên lúc 8 ~20 )
4.Livetin-Ep x60 viên.
(ngày 2 viên sáng chiều).
5.ClaTab 500 mg x 30

(ngày 2 viên sáng chiều sau ăn)
6.Amoxycline 500mg x 60 viên
( ngày 4 viên sáng chiều sau ăn)
7.Banitase x 30 viên
(ngày 2 viên sáng chiều sau ăn)

8. Buscopan 20mg x 20 viên
(ngày 2 viên lúc đau)

– Ăn nhiều rau và chất xơ

– Hạn chế rượu,bia, đồ uống có ga

Câu hỏi

1. Việc cùng lúc kết hợp 7 đến 8 loại thuốc trong 1 đơn thuốc dạ dày có thể làm tăng hiệu
quả điều trị không? Trong 8 loại thuốc  đơn trên, nếu có thể lược bỏ (theo kết quả chẩn đoán) thì các bạn lược bỏ những loại nào cho phù hợp?

2. Trong bối cảnh vi khuẩn HP kháng thuốc diễn ra ngày càng phức tạp, Hiệp hội Tiêu hóa
Hoa kì ACG 2017 đã đưa ra hướng dẫn phác đồ điều trị Helicobacter Pylori gồm 2 phác đồ
đầu tay: phác đô 4 thuốc có Bismuth (PBMT) và phác đồ 4 thuốc không có Bismuth (PAMC). Vậy việc vẫn kê đơn theo phác đồ 3 thuốc kinh điển (PAC) có hợp lí không?

3. Amoxicilin là 1 kháng sinh diệt khuẩn, trong khi đó clarithromycin là 1 kháng sinh kìm
khuẩn. Nguyên tắc phối hợp kháng sinh nêu rõ: không phối hợp 2 nhóm kháng sinh trên
với nhau. Vậy tại sao trong phác đồ điều trị HP sự phối hợp này lại xảy ra?

4. Tình hình kháng clarythromycin hiện rất cao (85.5%). Vậy tại sao không sử dụng
luôn levofloxacin ngay từ đầu mà phải đợi đến khi kháng mới sử dụng? Phác đồ nào cũng
luôn có sự hiện diện của PPI và Amox. Chúng đóng vai trò độc lập hay bổ trợ cho
những thuốc còn lại?

Trả lời:

1/ Về bản chất đơn trên không sai. Sự bất đồng thể hiện ở chỗ: bác sĩ điều trị đã phối hợp quá nhiều loại thuốc có cùng hoạt chất và cùng nhóm tác dụng. Từ đó gây ra sự thừa không đáng có.

2/ Sau khi tham khảo ý kiến của một số các bác sĩ 2 miền Nam – Bắc thì thấy rằng: việc đang sử dụng phác đồ kinh điển POC có thể được coi là hợp lí, mà cũng được coi là không hợp lí

Hợp lí ở chỗ: Theo khảo sát ý kiến của một số bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa 2 miền Nam –
Bắc thấy

+ Hầu hết các bác sĩ miền Bắc vẫn sử dụng phác đồ kinh điển 3 thuốc

+ Hầu hết các bác sĩ miền Nam sử dụng phác đồ 4 thuốc có hoặc không có bismuth

Tại sao lại xảy ra vấn đề này:

+ Theo tạp chí Khoa học tiêu hóa VN (2006) đã nêu tỉ lệ HP kháng clarithromycin tiên phát
tại VN là 5.5% và ở HCM là 38.5%. Kết quả điều trị năm 2011 ở miền Bắc là 88.7% và
miền Nam là 62.5%. Vì thế tại Hội nghị đồng thuận chẩn đoán và điều trị HP ( 2012) 88%
đại biểu đã thống nhất rằng sử dụng phác đồ PAC hiệu quả tại miền Bắc và kém hiệu quả tại miền Nam. Khuyến nghị sử dụng phác đồ 4 thuốc hoặc nối tiếp tại miền Nam. Như vậy, có sự khác biệt trong điều trị tại 2 miền.

Không phù hợp ở chỗ : Nghiên cứu 2013 về tỉ lệ kháng thuốc trong điều trị HP tại VN đã
đưa ra kết quả:

Kháng Amox là 0%

Clary 35%

Metro 69.9%

Levoflo 18.4%

Tetra 5.8%.

Tỷ lệ kháng cao với Clary và Metro cho thấy phác đồ kinh điển PAC tại VN là không phù hợp. Nên thay thế phác đồ 4 thuốc có hoặc không bismuth.

Tóm lại việc phù hợp hay không phù hợp phụ thuộc vào dịch tễ địa phương và kinh nghiệm điều trị của bác sĩ

3/ HP là một trực khuẩn gram âm khó bị tiêu diệt, dễ biến đổi để kháng thuốc cao. Để tiêu diệt  chúng ta cần đánh phủ đầu, vừa ức chế tổng hợp thành tế bào (Amox), vừa ức chế tổng hợp protein (Clari). Clari là 1 kháng sinh kìm khuẩn nhưng nó có tác dụng diệt khuẩn ở nồng độ cao. PPI => tăng PH dạ dày => tăng nồng độ kháng sinh=> có tác dụng diệt khuẩn. Ngoài ra Clari có tác dụng diệt khuẩn với những chủng vi khuẩn có độ nhạy cao. Vi khuẩn HP là một ví dụ. Từ đó việc phối hợp 2 kháng sinh trên được coi là phù hợp,

4/ Theo nghiên cứu trên bệnh nhân sử dụng levoflo trong điều trị HP thì tác dụng phụ xảy ra là 22.5% trong điều trị 7 ngày; 27.5 % trong điều trị 10 ngày; 12% sử dụng 1 lần 1 ngày và 32.5% điều trị 2 lần 1 ngày. Từ đó cho thấy tần xuất bệnh nhân gặp tác dụng của levoflo là cao.

Độ bền trong môi trường acid của floxacin yếu hơn hẳn với clari. Việc sử dụng phác đồ thay thế là điều cực chẳng đã. Khi đề kháng levoflo của HP còn thấp (18.4)% sử dụng ngay từ đầu. Đến khi vi khuẩn biến đổi đề kháng thuốc thì lúc đấy không biết lấy thuốc gì để điều trị.

PPI đóng vai trò độc lập cực kì quan trọng. Nó quyết định hiệu quả của kháng sinh. Amox là
thuốc duy nhất trong phác đồ không bị HP kháng, cùng tính bền trong môi trường acid và
độ hấp thu cao. Vì thế amox được coi là thuốc đầu tay trong phác đồ 3 thuốc kinh điển

Nguồn: BS. Cựa Còm